Dins nòstre trabalh precedent (La Tèrra d’òc), avèm vist l’espandiment al sègle XII, de la « sècta Albigesa ». Aqueles eveniments seràn seguits al sègle XIII, pel drama final qu’es « programat » per de fòrças exterioras al país d’òc, puèi que finiguèron per intervenir jol pretèxt qu’una partida de sa populacion èra « enfecida » per l’eretgia albigesa !
E per definir los territòris ont se parla la lenga d’òc, l’administracion reiala francesa a creat a partir de 1290 lo mot « Occitania » patria linguae accitaniae per fin de nomenar los comtats del sud que li semblavan coma diferents. Puèi, pus tard lo mot « Lengadòc » serà emplegat.
E se los « Katharos » (los purs) son estats secutats, abatuts pels crosats del Nord e pels representents (legats) de la Glèisa romana, an pas per autant desaparegut de la memòria dels òmes ! Del moment que las cançons dels trobadors o nos rampelan, en particular « La Canso » de « Guilhem de Tudèla ».
Avèm cregut comprene que la crosada « Albigesa » es estada per d’unes contemporanèus sonque un « accessòri » de l’istòria de França, fins al moment ont Louis lo VIIIen pareguèt sus la scèna d’aquel drama en 1226 ! E per maites, una vision sens interès, si que non, una simpla « banalitat », o encara : « Al nivèl cultural, lo Miègjorn de França èra luènh de prevaler sul Nòrd ». Enfin : « Lo papa, quand aclapèt los catars, per exemple, sa victòria foguèt la del biais e de la rason ». Quant a d’unes filosòfs, an pas mancat de veire dins la crosada una manifestacion d’aquela « intoleréncia » que percaçan a travèrs l’istòria ! E pus generalament, per l’istòria de França, l’istòria Occitana, es pas qu’un « cadavre Albigés » ! (suite…)